I have heard that:
On one occasion the Blessed One was staying among the Sakyans. Now the Sakyans have a city named Devadaha, and there the Blessed One addressed the monks:
-"Monks!"

Như vầy t�i nghe :
Một thời Thế T�n tr� ở giữa c�c Sakka (Th�ch ca). Devadaha l� một thị trấn c�c Sakka. Tại đấy, Thế T�n gọi c�c Tỷ-kheo :
- "N�y c�c Tỷ-kheo".

"Yes, lord," the monks responded.

"�Thưa v�ng, bạch Thế T�n". C�c Tỷ-kheo ấy v�ng đ�p Thế T�n.

The Blessed One said:
-"Monks, there are some priests & contemplatives who teach in this way, who have this view: 'Whatever a person experiences — pleasure, pain, or neither pleasure nor pain — all is caused by what was done in the past. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted.' Such is the teaching of the Niganthas.

Thế T�n n�i như sau :
� "N�y c�c Tỷ-kheo, c� một số Sa-m�n, B�-la-m�n c� l� thuyết như sau, c� tri kiến như sau : "Ph�m cảm gi�c g� con người n�y l�nh thọ, lạc thọ, khổ thọ hay bất khổ bất lạc thọ, tất cả đều do nh�n c�c nghiệp qu� khứ; với sự đốt ch�y, đoạn diệt c�c nghiệp qu� khứ, với sự kh�ng tạo t�c c�c nghiệp mới, sẽ kh�ng c� diễn tiến đến tương lai. Do kh�ng c� diễn tiến đến tương lai, nghiệp đoạn diệt; do nghiệp đoạn diệt, khổ được đoạn diệt; do khổ đoạn diệt, cảm thọ được đoạn diệt; do cảm thọ được đoạn diệt, tất cả khổ sẽ diệt tận".
-Nầy c�c Tỷ-kheo, l� thuyết c�c Nigantha (Ni kiền tử) l� vậy.

"Going to Niganthas who teach in this way, I have asked them:
-'Is it true, friend Niganthas, that you teach in this way, that you have this view: "Whatever a person experiences — pleasure, pain, or neither pleasure nor pain — all is caused by what was done in the past. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted"?'

Ta đi đến c�c Nigantha v� n�i như sau:
"� Chư Hiền Nigantha, c� đ�ng sự thật chăng, c�c �ng c� l� thuyết như sau, c� tri kiến như sau: "Ph�m cảm gi�c g� con người n�y l�nh thọ, lạc thọ, khổ thọ hay bất khổ bất lạc thọ, tất cả đều do nh�n c�c nghiệp qu� khứ; với sự đốt ch�y, đoạn diệt c�c nghiệp qu� khứ, với sự kh�ng tạo t�c c�c nghiệp mới, sẽ kh�ng c� diễn tiến đến tương lai. Do kh�ng c� diễn tiến đến tương lai, nghiệp được đoạn diệt, do nghiệp đoạn diệt khổ được đoạn diệt; do khổ đoạn diệt, cảm thọ được đoạn diệt; do cảm thọ được đoạn diệt, tất cả khổ sẽ được diệt tận ?"

"Having been asked this by me, the Niganthas admitted it, 'Yes.'

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c Nigantha ấy, khi được Ta hỏi, tự nhận c� n�i như vậy.

"So I said to them, 'But friends, do you know that you existed in the past, and that you did not not exist?'

Ta liền n�i như sau : "� Chư Hiền Nigantha, c�c �ng c� biết : "Trong qu� khứ, ch�ng t�i c� hiện hữu, ch�ng t�i kh�ng hiện hữu ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'And do you know that you did evil actions in the past, and that you did not not do them?'

"� Chư Hiền Nigantha, c�c �ng c� biết: "Trong qu� khứ, ch�ng t�i c� tạo �c nghiệp, ch�ng t�i kh�ng tạo �c nghiệp ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'And do you know that you did such-and-such evil actions in the past?'

"� Chư Hiền Nigantha, c�c �ng c� biết: "Ch�ng t�i c� tạo �c nghiệp như thế n�y hay như thế kia ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'And do you know that so-and-so much stress has been exhausted, or that so-and-so much stress remains to be exhausted, or that with the exhaustion of so-and-so much stress all stress will be exhausted?'

"- Chư Hiền Nigantha, c�c �ng c� biết: "Khổ mức độ như thế n�y đ� được diệt tận hay khổ mức độ như thế n�y cần phải được diệt tận, hay với sự diệt tận khổ mức độ như thế n�y, tất cả khổ sẽ được diệt tận ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'But do you know what is the abandoning of unskillful mental qualities and the attainment of skillful mental qualities in the here-&-now?'

"- Chư Hiền Nigantha, c�c �ng c� biết: "Sự đoạn tận c�c bất thiện ph�p ngay trong hiện tại hay sự th�nh tựu c�c thiện ph�p ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'So, friends, it seems that you don't know that you existed in the past, and that you did not not exist... you don't know what is the abandoning of unskillful mental qualities and the attainment of skillful mental qualities in the here-&-now. That being the case, it is not proper for you to assert that, "Whatever a person experiences — pleasure, pain, or neither pleasure nor pain — all is caused by what was done in the past. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted."

Chư Hiền Nigantha, như c�c �ng đ� n�i, c�c �ng kh�ng biết: "Trong qu� khứ, ch�ng t�i c� hiện hữu, ch�ng t�i kh�ng hiện hữu"; c�c �ng kh�ng biết : "Trong qu� khứ, ch�ng t�i c� tạo �c nghiệp, ch�ng t�i kh�ng tạo �c nghiệp"; c�c �ng kh�ng biết: "Ch�ng t�i c� tạo �c nghiệp như thế n�y, hay như thế kia"; c�c �ng kh�ng biết : "Khổ mức độ như thế n�y đ� được diệt tận, khổ mức độ như thế n�y cần phải được diệt tận, hay với sự diệt tận khổ mức độ như thế n�y, tất cả khổ sẽ được diệt tận"; c�c �ng kh�ng biết: "Sự đoạn tận c�c bất thiện ph�p ngay trong hiện tại hay sự th�nh tựu c�c thiện ph�p"; sự t�nh l� như vậy, thời c� hợp l� chăng, khi c�c T�n giả Nigantha lại trả lời : "Ph�m cảm gi�c g� con người n�y l�nh thọ, lạc thọ, khổ thọ hay bất khổ bất lạc thọ, tất cả đều do nh�n c�c nghiệp qu� khứ, với sự đốt ch�y, đoạn diệt c�c nghiệp qu� khứ, với sự kh�ng tạo c�c nghiệp mới, sẽ kh�ng c� diễn tiến đến tương lai. Do kh�ng c� diễn tiến đến tương lai, nghiệp được đoạn diệt; do nghiệp được đoạn diệt, khổ được đoạn diệt; do khổ đoạn diệt, cảm thọ được đoạn diệt; do cảm thọ được đoạn diệt tất cả khổ thọ sẽ được diệt tận ?".

"'If, however, you knew that you existed in the past, and that you did not not exist; if you knew that you did evil actions in the past, and that you did not not do them; if you knew that you did such-and-such evil actions in the past; you don't know that so-and-so much stress has been exhausted, or that so-and-so much stress remains to be exhausted, or that with the exhaustion of so-and-so much stress all stress will be exhausted; if you knew what is the abandoning of unskillful mental qualities and the attainment of skillful mental qualities in the here-&-now, then — that being the case — it would be proper for you to assert that, "Whatever a person experiences — pleasure, pain, or neither pleasure nor pain — all is caused by what was done in the past. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted."

"- Chư Hiền Nigantha, nếu c�c �ng được biết: "Trong qu� khứ, ch�ng t�i c� hiện hữu, ch�ng t�i kh�ng hiện hữu"; c�c �ng được biết: "Trong qu� khứ, ch�ng t�i c� tạo �c nghiệp, ch�ng t�i kh�ng tạo �c nghiệp"; c�c �ng được biết: "Ch�ng t�i c� tạo �c nghiệp như thế n�y, hay như thế kia"; c�c �ng được biết: "Khổ mức độ như thế n�y đ� được diệt tận, hay khổ mức độ như thế n�y cần phải được diệt tận, hay với sự diệt tận khổ mức độ như thế n�y, tất cả khổ sẽ được diệt tận"; c�c �ng được biết: "Sự đoạn tận c�c bất thiện ph�p ngay trong hiện tại hay sự th�nh tựu c�c thiện ph�p"; sự t�nh l� như vậy, thời thật l� hợp l� khi c�c T�n giả Nigantha trả lời : "Ph�m cảm gi�c g� con người n�y l�nh thọ, lạc thọ, khổ thọ hay bất khổ bất lạc thọ, tất cả đều do nh�n c�c nghiệp qu� khứ với sự đốt ch�y, đoạn diệt c�c nghiệp qu� khứ; với sự kh�ng tạo c�c nghiệp mới, sẽ kh�ng c� diễn tiến đến tương lai. Do kh�ng c� diễn tiến đến tương lai nghiệp được đoạn diệt; do nghiệp đoạn diệt, khổ được đoạn diệt; do khổ đoạn diệt, cảm thọ được đoạn diệt, do cảm thọ được đoạn diệt, tất cả khổ sẽ được diệt tận".

"'Friend Niganthas, it's as if a man were shot with an arrow thickly smeared with poison. As a result of being shot with the arrow, he would feel fierce, sharp, racking pains. His friends & companions, kinsmen & relatives would provide him with a surgeon. The surgeon would cut around the opening of the wound with a knife. As a result of the surgeon's cutting around the opening of the wound with a knife, the man would feel fierce, sharp, racking pains. The surgeon would probe for the arrow with a probe. As a result of the surgeon's probing for the arrow with a probe, the man would feel fierce, sharp, racking pains. The surgeon would then pull out the arrow. As a result of the surgeon's pulling out the arrow, the man would feel fierce, sharp, racking pains. The surgeon would then apply a burning medicine to the mouth of the wound. As a result of the surgeon's applying a burning medicine to the mouth of the wound, the man would feel fierce, sharp, racking pains. But then at a later time, when the wound had healed and was covered with skin, he would be well & happy, free, master of himself, able to go wherever he liked. The thought would occur to him, "Before, I was shot with an arrow thickly smeared with poison. As a result of being shot with the arrow, I felt fierce, sharp, racking pains. My friends & companions, kinsmen & relatives provided me with a surgeon... The surgeon cut around the opening of the wound with a knife... probed for the arrow with a probe... pulled out the arrow... applied a burning medicine to the mouth of the wound. As a result of his applying a burning medicine to the mouth of the wound, I felt fierce, sharp, racking pains. But now that the wound is healed and covered with skin, I am well & happy, free, master of myself, able to go wherever I like."

"� Chư Hiền Nigantha, v� như một người bị mũi t�n bắn, mũi t�n được tẩm thuốc độc rất d�y. Người ấy do nh�n cảm x�c mũi t�n, thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Bạn b�, b� con huyết thống của người ấy mời một y sĩ giải phẫu đến. Vị y sĩ giải phẫu lấy dao cắt rộng miệng vết thương. Người ấy do nh�n dao cắt miệng vết thương, thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Vị y sĩ giải phẫu ấy d� t�m mũi t�n với vật dụng d� t�m. Người ấy do nh�n bị d� t�m mũi t�n với vật dụng d� t�m, thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Vị y sĩ giải phẫu r�t mũi t�n ra khỏi người ấy. Người ấy do nh�n được r�t mũi t�n, thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Vị y sĩ giải phẫu ấy cho đốt miệng vết thương với than đỏ (hay đắp miệng vết thương với vải n�ng như than đỏ). Người ấy do nh�n miệng vết thương bị than đỏ đốt, thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Sau một thời gian, khi da đ� bắt đầu l�nh tr�n miệng vết thương, người ấy kh�ng bệnh, an lạc, tự do, tự tại, v� đi v�o chỗ n�o người ấy muốn. Người ấy suy nghĩ như sau : "Trước kia ta bị mũi t�n bắn, mũi t�n được tẩm thuốc độc rất d�y. Do nh�n cảm x�c mũi t�n, ta thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Bạn b� b� con huyết thống của ta c� mời một y sĩ giải phẩu đến. Vị y sĩ giải phẫu ấy lấy dao cắt rộng miệng vết thương. Ta do nh�n dao cắt rộng miệng vết thương thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Vị y sĩ giải phẩu ấy d� t�m mũi t�n với vật dụng d� t�m. Do nh�n bị d� t�m mũi t�n với vật dụng d� t�m ta thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Vị y sĩ giải phẫu ấy r�t mũi t�n ra khỏi ta. Do nh�n được r�t mũi t�n, ta thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Vị y sĩ giải phẫu ấy cho đốt miệng vết thương với than đỏ (hay đắp miệng vết thương với vải n�ng như than đỏ ?). Do nh�n miệng vết thương bị than đỏ đốt, ta thọ l�nh c�c cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ. Nay da đ� bắt đầu l�nh tr�n miệng vết thương, ta kh�ng bệnh, an lạc, tự do, tự tại, v� đi chỗ n�o ta muốn".

"'In the same way, friend Niganthas, if you knew that you existed in the past, and that you did not not exist... if you knew what is the abandoning of unskillful mental qualities and the attainment of skillful mental qualities in the here-&-now, then — that being the case — it would be proper for you to assert that, "Whatever a person experiences — pleasure, pain, or neither pleasure nor pain — all is caused by what was done in the past. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted." But because you do not know that you existed in the past... you do not know what is the abandoning of unskillful mental qualities and the attainment of skillful mental qualities in the here-&-now, then — that being the case — it is not proper for you to assert that, "Whatever a person experiences — pleasure, pain, or neither pleasure nor pain — all is caused by what was done in the past. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted."

Như vậy, n�y chư Hiền Nigantha, nếu c�c �ng được biết : "Trong qu� khứ, ch�ng t�i hiện hữu, ch�ng t�i kh�ng hiện hữu"; c�c �ng được biết: "Trong qu� khứ, ch�ng t�i c� tạo �c nghiệp, ch�ng t�i kh�ng tạo �c nghiệp", c�c �ng được biết : "Ch�ng t�i c� tạo �c nghiệp, như thế n�y hay như thế kia", c�c �ng được biết : "Khổ mức độ như thế n�y đ� được diệt tận, hay khổ mức độ như thế n�y cần phải được diệt tận; hay với sự diệt tận khổ mức độ như thế n�y, tất cả khổ sẽ được diệt tận"; c�c �ng được biết : "Sự đoạn tận c�c bất thiện ph�p ngay trong hiện tại hay sự th�nh tựu c�c thiện ph�p"; sự t�nh l� như vậy, thời thật l� hợp l� khi c�c T�n giả Nigantha trả lời : "Ph�m cảm gi�c g� con người n�y l�nh thọ, lạc thọ, khổ thọ, hay bất khổ bất lạc thọ, tất cả đều do nh�n c�c nghiệp qu� khứ; với sự đốt ch�y, đoạn diệt c�c nghiệp qu� khứ, với sự kh�ng tạo t�c c�c nghiệp mới, sẽ kh�ng c� diễn tiến đến tương lai. Do kh�ng c� diễn tiến đến tương lai, nghiệp được đoạn diệt; do nghiệp đoạn diệt, khổ được đoạn diệt; do khổ đoạn diệt, cảm thọ được đoạn diệt; do cảm thọ được đoạn diệt, tất cả khổ sẽ được diệt tận".

"When this was said, the Niganthas said to me, 'Friend, the Nigantha Nataputta1 is all-knowing, all-seeing, and claims total knowledge & vision thus: "Whether I am walking or standing, sleeping or awake, knowledge & vision are continuously & continually established in me." He has told us, "Niganthas, there are evil actions that you have done in the past. Exhaust them with these painful austerities. When in the present you are restrained in body, restrained in speech, and restrained in mind, that is the non-doing of evil action for the future. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted." We approve of that [teaching], prefer it, and are gratified by it.'

N�y c�c Tỷ-kheo, khi được n�i vậy, c�c Nigantha ấy n�i với Ta : "- Thưa Hiền giả, Nigantha Nataputta l� bậc to�n tri, to�n kiến, tự xưng l� c� tri kiến to�n diện như sau: "Dầu ta c� đi, c� đứng, c� ngủ v� c� thức, tri kiến lu�n lu�n được tồn tại li�n tục ở nơi ta". Vị ấy n�i như sau : "N�y c�c Nigantha, nếu xưa kia �ng c� l�m �c nghiệp, h�y l�m cho nghiệp ấy ti�u m�n bằng khổ hạnh thống khổ n�y. Ch�nh do hộ tr� th�n, hộ tr� lời n�i, hộ tr� �". Ở đ�y, ngay trong hiện tại n�n kh�ng l�m c�c nghiệp trong tương lai. Với sự đốt ch�y, đoạn diệt c�c nghiệp qu� khứ, với sự kh�ng tạo c�c nghiệp mới, sẽ kh�ng c� diễn tiến đến tương lai. Do kh�ng c� diễn tiến đến tương lai, nghiệp được đoạn diệt; do nghiệp đoạn diệt, khổ được đoạn diệt; do khổ đoạn diệt, cảm thọ được đoạn diệt; do cảm thọ được đoạn diệt, tất cả khổ sẽ được diệt tận. V� v� ch�ng t�i chấp nhận v� ch�ng t�i kham nhẫn điều ấy, n�n ch�ng t�i được hoan hỷ".

"When this was said, I said to the Niganthas, 'Friend Niganthas, there are five things that can turn out in two ways in the here-&-now. Which five? Conviction, liking, unbroken tradition, reasoning by analogy, & an agreement through pondering views. These are the five things that can turn out in two ways in the here-&-now. That being the case, what kind of conviction do you have for your teacher with regard to the past? What kind of liking? What kind of unbroken tradition? What kind of reasoning by analogy? What kind of agreement through pondering views?' But when I said this, I did not see that the Niganthas had any legitimate defense of their teaching.

Khi được n�i vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, Ta n�i với c�c vị Nigantha ấy : "� Chư Hiền Nigantha, c� năm ph�p n�y, ngay trong hiện tại c� hai quả b�o. Thế n�o l� năm ? T�n, hỹ, t�y văn, thẩm định l� do (akaraparivitakka), kham nhẫn bất thọ (t�) kiến. N�y chư Hiền Nigantha, năm ph�p n�y ngay trong hiện tại c� hai quả b�o. Ở đ�y, thế n�o l� l�ng tin c�c T�n giả Nigantha ấy đối với bậc Đạo sư trong qu� khứ ? Thế n�o l� sự hoan hỷ, thế n�o l� sự t�y văn, thế n�o l� thẩm định l� do, thế n�o l� kham nhẫn chấp thọ (t�) kiến c�c vị ấy ?" N�y c�c Tỷ-kheo, n�i như vậy, Ta kh�ng thấy một c�u trả lời hợp ph�p n�o giữa c�c vị Nigantha.

"So I asked them further, 'Friend Niganthas, what do you think: When there is fierce striving, fierce exertion, do you feel fierce, sharp, racking pains from harsh treatment? And when there is no fierce striving, no fierce exertion, do you feel no fierce, sharp, racking pains from harsh treatment?'

V� lại nữa n�y c�c Tỷ-kheo, Ta n�i với c�c vị Nigantha ấy như sau : "� Chư Hiền Nigantha, c�c �ng nghĩ thế n�o ? Khi c�c �ng tha thiết tinh tấn, tha thiết tinh cần, trong khi ấy c� phải c�c �ng thọ l�nh những cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ ? C�n trong khi c�c �ng kh�ng tha thiết tinh tấn, kh�ng tha thiết tinh cần, trong khi ấy c� phải c�c �ng kh�ng thọ l�nh những cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ ?

"Yes, friend. When there is fierce striving, fierce exertion, we feel fierce, sharp, racking pains from harsh treatment. And when there is no fierce striving, no fierce exertion, we feel no fierce, sharp, racking pains from harsh treatment"

"- Thưa Hiền giả Gotama, khi ch�ng t�i tha thiết tinh tấn, tha thiết tinh cần, trong khi ấy ch�ng t�i thọ l�nh những cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ. C�n trong khi ch�ng t�i kh�ng tha thiết tinh tấn, kh�ng tha thiết tinh cần, trong khi ấy ch�ng t�i kh�ng thọ l�nh những cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ.

"'... Then it's not proper for you to assert that, "Whatever a person experiences — pleasure, pain, or neither pleasure nor pain — all is caused by what was done in the past. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted."

Như vậy, n�y chư Hiền Nigantha, khi c�c �ng tha thiết tinh tấn, tha thiết tinh cần, trong khi ấy c�c �ng thọ l�nh những cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ. C�n trong khi ấy c�c �ng kh�ng tha thiết tinh tấn, kh�ng tha thiết tinh cần, trong khi c�c �ng kh�ng thọ l�nh những cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ. Sự t�nh l� như vậy, thời thật l� hợp l� khi c�c T�n giả Nigantha trả lời : "Ph�m cảm gi�c g� con người n�y l�nh thọ, lạc thọ, khổ thọ, hay bất khổ bất lạc thọ, tất cả đều do nh�n c�c nghiệp qu� khứ; với sự đốt ch�y, đoạn diệt c�c nghiệp qu� khứ với sự kh�ng tạo c�c nghiệp mới, sẽ kh�ng c� diễn tiến đến tương lai. Do kh�ng c� diễn tiến đến tương lai, nghiệp được đoạn diệt; do nghiệp được đoạn diệt, khổ được đoạn diệt; do khổ đoạn diệt, cảm thọ được đoạn diệt; do cảm thọ được đoạn diệt, tất cả khổ sẽ được diệt tận".

"'If it were the case that when there was fierce striving, fierce exertion, you felt fierce, sharp, racking pains from harsh treatment; and when there was no fierce striving, no fierce exertion, you still felt fierce, sharp, racking pains from harsh treatment, then — that being the case — it would be proper for you to assert that, "Whatever a person experiences — pleasure, pain, or neither pleasure nor pain — all is caused by what was done in the past. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted." But because when there is fierce striving, fierce exertion, you feel fierce, sharp, racking pains from harsh treatment; and when there was no fierce striving, no fierce exertion, you feel no fierce, sharp, racking pains from harsh treatment, then — that being the case — it is not proper for you to assert that, "Whatever a person experiences — pleasure, pain, or neither pleasure nor pain — all is caused by what was done in the past. Thus, with the destruction of old actions through asceticism, and with the non-doing of new actions, there will be no flow into the future. With no flow into the future, there is the ending of action. With the ending of action, the ending of stress. With the ending of stress, the ending of feeling. With the ending of feeling, all suffering & stress will be exhausted."' But when I said this, I did not see that the Niganthas had any legitimate defense of their teaching.

"N�y chư Hiền Nigantha, nếu trong khi c�c �ng tha thiết tinh tấn, tha thiết tinh cần, trong khi ấy c�c cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ được tồn tại. C�n trong khi c�c �ng kh�ng tha thiết tinh tấn, kh�ng tha thiết tinh cần, trong khi ấy c�c cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ cũng được tồn tại. Sự t�nh l� như vậy, thời thật l� hợp l� khi c�c T�n giả Nigantha trả lời: "Ph�m cảm gi�c g� con người n�y l�nh thọ, lạc thọ, khổ thọ, hay bất khổ bất lạc thọ, tất cả đều do nh�n c�c nghiệp qu� khứ, với sự đốt ch�y, đoạn diệt c�c nghiệp qu� khứ... (như tr�n)... tất cả khổ được diệt tận". V� v� rằng, chư Hiền Nigantha, trong khi ấy c�c �ng tha thiết tinh tấn, tha thiết tinh cần, trong khi ấy c�c �ng l�nh thọ những cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ thống khổ, c�n trong khi c�c �ng kh�ng tha thiết tinh tấn, kh�ng tha thiết tinh cần trong khi ấy c�c �ng kh�ng l�nh thọ những cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ. Như vậy, thật ch�nh c�c �ng trong khi l�nh thọ những cảm gi�c thống khổ, đột khởi, đau đớn, cực khổ, thống khổ, tự bị lừa dối bởi v� minh, v� tr�, ngu muội, khi c�c �ng n�i : "Ph�m cảm gi�c g� con người n�y l�nh thọ, lạc thọ, khổ thọ, hay bất khổ bất lạc thọ, tất cả đều do nh�n c�c nghiệp qu� khứ; với sự đốt ch�y, đoạn diệt c�c nghiệp qu� khứ, với sự kh�ng tạo t�c c�c nghiệp mới, sẽ kh�ng c� diễn tiến đến tương lai. Do kh�ng c� diễn tiến đến tương lai, nghiệp được đoạn diệt; do nghiệp được đoạn diệt, khổ được đoạn diệt; do khổ được đoạn diệt; cảm thọ được đoạn diệt; do cảm thọ được đoạn diệt, tất cả khổ sẽ được diệt tận". N�y c�c Tỷ-kheo, n�i như vậy, Ta kh�ng thấy một c�u trả lời hợp ph�p n�o giữa c�c vị Nigantha.

"So I asked them further, 'Friend Niganthas, what do you think: Can an action to be experienced in the here-&-now be turned, through striving & exertion, into an action to be experienced in the future life?'

V� lại nữa, n�y c�c Tỷ-kheo, Ta n�i với c�c vị Nigantha ấy như sau : "- Chư Hiền Nigantha, c�c �ng nghĩ thế n�o ? C� thể được chăng : "Mong rằng nghiệp được thọ quả hiện tại n�y, do tinh tấn, hay do tinh cần c� thể khiến được thọ quả tương lai ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'Can an action to be experienced in the future life be turned, through striving & exertion, into an action to be experienced in the here-&-now?'

C� thể được chăng : "Mong rằng nghiệp được thọ quả tương lai n�y do tinh tấn hay do tinh cần c� thể khiến được thọ quả hiện tại ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"What do you think: Can an action to be experienced as pleasure be turned, through striving & exertion, into an action to be experienced as pain?'

"- Chư Hiền Nigantha, c�c �ng nghĩ thế n�o ? C� thể được chăng : "Mong rằng nghiệp được l�nh lạc thọ n�y, do tinh tấn hay tinh cần c� thể được l�nh khổ thọ ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'Can an action to be experienced as pain be turned, through striving & exertion, into an action to be experienced as pleasure?'

"- C� thể được chăng : "Mong rằng nghiệp được l�nh khổ thọ n�y, do tinh tấn hay tinh cần c� thể được l�nh lạc thọ ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"What do you think: Can an action ripe to be experienced be turned, through striving & exertion, into an action not ripe to be experienced?'

"- Chư Hiền Nigantha, c�c �ng nghĩ thế n�o ? C� thể được chăng : "Mong rằng nghiệp m� quả l�nh thọ đ� được thuần thục n�y do tinh tấn hay tinh cần, c� thể trở th�nh kh�ng thuần thục ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'Can an action not ripe to be experienced be turned, through striving & exertion, into an action ripe to be experienced?'

"- C� thể được chăng : "Mong rằng nghiệp m� quả l�nh thọ chưa được thuần thục n�y, do tinh tấn hay tinh cần, c� thể trở th�nh thuần thục ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"What do you think: Can an action greatly to be experienced be turned, through striving & exertion, into an action barely to be experienced?'

"- Chư Hiền Nigantha, c�c �ng nghĩ thế n�o ? C� thể được chăng : "Mong rằng nghiệp đa sở thọ n�y do tinh tấn hay tinh cần trở th�nh thiểu sở thọ ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'Can an action barely to be experienced be turned, through striving & exertion, into an action greatly to be experienced?'

"- C� thể n�i được chăng : "Mong rằng nghiệp thiểu sở thọ n�y do tinh tấn hay do tinh cần trở th�nh đ� sở thọ ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"What do you think: Can an action to be experienced be turned, through striving & exertion, into an action not to be experienced?'

"- Chư Hiền Nigantha, c�c �ng nghĩ thế n�o ? C� thể được chăng : "Mong rằng nghiệp c� sở thọ n�y do tinh tấn hay tinh cần trở th�nh nghiệp kh�ng c� sở thọ ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'Can an action not to be experienced be turned, through striving & exertion, into an action to be experienced?'

"- C� thể được chăng : "Mong rằng nghiệp kh�ng c� sở thọ n�y, do tinh tấn hay tinh cần trở th�nh nghiệp c� sở thọ ?"

"'No, friend.'

� Thưa Hiền giả, kh�ng như vậy.

"'So, friends, it seems that an action to be experienced in the here-&-now cannot be turned, through striving & exertion, into an action to be experienced in the future life. An action to be experienced in the future life cannot be turned, through striving & exertion, into an action to be experienced in the here-&-now... An action to be experienced cannot be turned, through striving & exertion, into an action not to be experienced. An action not to be experienced in cannot be turned, through striving & exertion, into an action to be experienced. That being the case, the striving of the Niganthas is fruitless, their exertion is fruitless.'

"- Như vậy, n�y chư Hiền Nigantha, kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp được thọ quả hiện tại n�y, do tinh tấn hay tinh cần trở th�nh nghiệp được thọ quả tương lai". Kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp được thọ quả tương lai n�y, do tinh tấn hay do tinh cần, trở th�nh nghiệp được thọ quả hiện tại". Kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp được l�nh lạc thọ n�y, do tinh tấn hay tinh cần trở th�nh nghiệp được l�nh khổ thọ". Kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp được l�nh khổ thọ n�y, do tinh tấn hay tinh cần trở th�nh nghiệp được l�nh lạc thọ". Kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp m� quả l�nh thọ đ� được th�nh thục n�y, do tinh tấn hay tinh cần c� thể trở th�nh kh�ng th�nh thục". Kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp m� quả l�nh thọ kh�ng th�nh thục n�y, do tinh tấn hay tinh cần c� trở th�nh th�nh thục". Kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp đa sở thọ n�y do tinh tấn hay tinh cần, trở th�nh thiểu sở thọ". Kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp thiểu sở thọ n�y, do tinh tấn hay tinh cần trở th�nh đa sở thọ". Kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp kh�ng c� sở thọ n�y, do tinh tấn hay tinh cần trở th�nh c� sở thọ". Kh�ng thể được : "Mong rằng nghiệp c� sở thọ n�y, do tinh tấn hay tinh cần trở th�nh kh�ng c� sở thọ". Sự t�nh l� như vậy, thời sự tinh tấn của c�c T�n giả Nigantha l� kh�ng c� kết quả, sự tinh cần của ch�ng ta l� kh�ng c� kết quả".

"Such is the teaching of the Niganthas. And, such being the teaching of the Niganthas, ten legitimate deductions can be drawn that give grounds for censuring them.

N�y c�c Tỷ-kheo, c�c Nigantha n�i như vậy. N�y c�c Tỷ-kheo, mười thuyết t�y thuyết (T�y thuận thuyết Vadanuvada) hợp ph�p do c�c Nigantha đ� n�i như vậy đưa đến sự chỉ tr�ch.

(1) "If beings experience pleasure & pain based on what was done in the past, then obviously the Niganthas have done bad things in the past, which is why they now feel such fierce, sharp, racking pains.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n c�c việc l�m qu� khứ, l�nh thọ lạc khổ, thời n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Nigantha thật sự đ� l�m những �c hạnh trong thời qu� khứ, n�n nay họ phải l�nh thọ những cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ như vậy.

(2) "If beings experience pleasure & pain based on the creative act of a supreme god, then obviously the Niganthas have been created by an evil supreme god, which is they now feel such fierce, sharp, racking pains.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n một vị Tạo h�a tạo ra l�nh thọ những cảm gi�c lạc khổ, thời n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Nigantha thật sự được tạo ra bởi một vị Tạo h�a �c độc, v� rằng nay họ l�nh thọ những cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ.

(3) "If beings experience pleasure & pain based on sheer luck, then obviously the Niganthas have evil luck, which is why they now feel such fierce, sharp, racking pains.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n kết hợp c�c điều kiện (sangatibhava), thọ l�nh lạc khổ, thời n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Nigantha thật sự bị �c kết hợp, v� rằng nay họ l�nh thọ những cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ như vậy.

(4) "If beings experience pleasure & pain based on birth, then obviously the Niganthas have had an evil birth, which is why they now feel such fierce, sharp, racking pains.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c lo�i hữu t�nh do nh�n sanh loại (ahbijati) l�nh thọ những cảm gi�c khổ thọ, thời n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Nigantha thật sự bị �c sanh loại, v� rằng nay họ l�nh thọ những cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ như vậy.

(5) "If beings experience pleasure & pain based efforts in the here-&-now, then obviously the Niganthas have evil efforts in the here-&-now, which is why they now feel such fierce, sharp, racking pains.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n tinh tấn hiện tại, thọ l�nh lạc khổ, thời n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Nigantha thật sự đ� tạo �c tinh tấn hiện tại, v� rằng nay họ l�nh thọ những cảm gi�c đau đớn, cực khổ, thống khổ.

(6) "If beings experience pleasure & pain based on what was done in the past, the Niganthas deserve censure. Even if not, they still deserve censure.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n việc l�m qu� khứ thọ l�nh lạc khổ, c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch. Nếu c�c hữu t�nh kh�ng do nh�n việc l�m qu� khứ thọ l�nh lạc khổ, c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch.

(7) "If beings experience pleasure & pain based on the creative act of a supreme god, the Niganthas deserve censure. Even if not, they still deserve censure.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n được một vị Tạo h�a tạo ra thọ l�nh lạc khổ, c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch. Nếu c�c hữu t�nh kh�ng do nh�n được một vị Tạo h�a tạo ra thọ l�nh lạc khổ, c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch.

(8) "If beings experience pleasure & pain based on sheer luck, the Niganthas deserve censure. Even if not, they still deserve censure.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n kết hợp c�c điều kiện thọ l�nh lạc khổ, c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch. Nếu c�c hữu t�nh kh�ng do nh�n kết hợp c�c điều kiện thọ l�nh lạc khổ c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch.

(9) "If beings experience pleasure & pain based on birth, the Niganthas deserve censure. Even if not, they still deserve censure.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n sanh loại thọ l�nh lạc khổ, c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch. Nếu c�c hữu t�nh kh�ng do nh�n sanh loại thọ l�nh lạc khổ, c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch .

(10) "If beings experience pleasure & pain based efforts in the here-&-now, the Niganthas deserve censure. Even if not, they still deserve censure.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n tinh cần hiện tại thọ l�nh lạc khổ, c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch. Nếu c�c hữu t�nh kh�ng do nh�n tinh cần hiện tại thọ l�nh lạc khổ, c�c Nigantha đ�ng bị chỉ tr�ch.

"Such is the teaching of the Niganthas, monks. And, such being the teaching of the Niganthas, these ten legitimate deductions can be drawn that give grounds for censuring them. This is how striving is fruitless, how exertion is fruitless.

N�y c�c Tỷ-kheo, c�c Nigantha n�i như vậy. N�y c�c Tỷ-kheo, mười thuyết t�y thuyết hợp ph�p c�c Nigantha đ� n�i như vậy đưa đến sự chỉ tr�ch. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, sự tinh tấn của c�c Nigantha l� kh�ng c� kết quả, sự tinh cần của họ l� kh�ng c� kết quả.

"And how is striving fruitful, how is exertion fruitful? There is the case where a monk, when not loaded down, does not load himself down with pain, nor does he reject pleasure that accords with the Dhamma, although he is not fixated on that pleasure. He discerns that 'When I exert a [mental] fabrication against this cause of stress, then from the fabrication of exertion there is dispassion. When I look on with equanimity at that cause of stress, then from the development of equanimity there is dispassion.' So he exerts a mental fabrication against the cause of stress where there comes dispassion from the fabrication of exertion, and develops equanimity with regard to the cause of stress where there comes dispassion from the development of equanimity. Thus the stress where there comes dispassion from the fabrication of exertion is exhausted & the stress where there comes dispassion from the development of equanimity is exhausted.

� V� n�y c�c Tỷ-kheo, thế n�o l� sự tinh tấn c� kết quả ? Ở đ�y, n�y c�c Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo kh�ng để cho tự ng� chưa bị nhiếp phục, bị đau khổ nhiếp phục v� kh�ng từ bỏ lạc thọ hợp ph�p, v� kh�ng để lạc thọ ấy bị chi phối. Vị ấy biết như sau: "Trong khi ta tinh cần chống lại nguy�n nh�n đau khổ n�y, do chống lại nguy�n nh�n đau khổ, ta kh�ng c� tham dục. Nhưng trong khi ta xả đối với nguy�n nh�n đau khổ n�y, trong khi tu tập xả, ta kh�ng c� tham dục". Khi (vị Tỷ-kheo) tinh cần chống lại nguy�n nh�n đau khổ, do tinh cần chống lại nguy�n nh�n đau khổ, vị ấy kh�ng c� tham dục. Do vậy, ở đ�y, vị ấy tinh cần chống lại (nguy�n nh�n đau khổ). Nhưng trong khi vị ấy xả đối với nguy�n nh�n đau khổ, trong khi tu tập xả, vị ấy kh�ng c� tham dục. Do vậy, ở đ�y, vị ấy tu tập xả. Trong khi vị ấy tinh cần chống lại nguy�n nh�n đau khổ ấy, do tinh cần chống lại nguy�n nh�n, vị ấy kh�ng c� tham dục. Như vậy sự đau khổ ấy đối với vị ấy được diệt tận. Trong khi vị ấy xả đối với nguy�n nh�n đau khổ ấy, trong khi tu tập xả, vị ấy kh�ng c� tham dục. Như vậy sự đau khổ ấy đối với vị ấy được diệt tận.

"Suppose that a man is in love with a woman, his mind ensnared with fierce desire, fierce passion. He sees her standing with another man, chatting, joking, & laughing. What do you think, monks: As he sees her standing with another man, chatting, joking, & laughing, would sorrow, lamentation, pain, distress, & despair arise in him?"

N�y c�c Tỷ-kheo, v� như một người luyến �i một nữ nh�n, t�m tư say đắm, nhiệt t�nh �i mộ, nhiệt t�nh luyến mộ. Người ấy thấy nữ nh�n n�y đứng với một người đ�n �ng kh�c, n�i chuyện, đ�a giỡn v� cười cợt. N�y c�c Tỷ-kheo, c�c �ng nghĩ thế n�o ? Người ấy, khi thấy nữ nh�n n�y đứng với một người đ�n �ng kh�c, n�i chuyện, đ�a giỡn v� cười cợt, c� sanh sầu, bi, khổ, ưu, n�o kh�ng ?

-" Yes, lord."

� Thưa c� vậy, bạch Thế T�n.

Why is that? Because he is in love with her, his mind ensnared with fierce desire, fierce passion. He sees her standing with another man, chatting, joking, & laughing. As he sees her standing with another man, chatting, joking, & laughing, would sorrow, lamentation, pain, distress, & despair arise in him.

V� sao vậy ? V� rằng người ấy luyến �i nữ nh�n kia, t�m tư say đắm, nhiệt t�nh �i mộ, nhiệt t�nh luyến mộ. Do vậy, người ấy khi thấy nữ nh�n kia đứng với một người đ�n �ng kh�c, n�i chuyện, đ�a giỡn v� cười cợt, n�n sanh sầu, bi, khổ, ưu, n�o.

"Now suppose the thought were to occur to him, 'I am in love with this woman, my mind ensnared with fierce desire, fierce passion. When I see her standing with another man, chatting, joking, & laughing, then sorrow, lamentation, pain, distress, & despair arise within me. Why don't I abandon my desire & passion for that woman?' So he abandons his desire & passion for that woman, and afterwards sees her standing with another man, chatting, joking, & laughing. What do you think, monks: As he sees her standing with another man, chatting, joking, & laughing, would sorrow, lamentation, pain, distress, & despair arise in him?"

� Nhưng n�y c�c Tỷ-kheo, người ấy c� thể suy nghĩ như sau : "Ta luyến �i nữ nh�n n�y, t�m tư say đắm, nhiệt t�nh �i mộ, nhiệt t�nh luyến mộ. Khi ta thấy nữ nh�n n�y đứng với một người đ�n �ng kh�c, n�i chuyện đ�a giỡn v� cười cợt, ta sanh sầu, bi, khổ, ưu, n�o. Vậy ta h�y bỏ l�ng tham luyến đối với nữ nh�n n�y". Rồi người ấy bỏ l�ng tham luyến đối với nữ nh�n kia. Sau một thời gian, người ấy thấy nữ nh�n kia đứng với một người đ�n �ng kh�c, n�i chuyện, đ�a giỡn v� cười cợt. N�y c�c Tỷ-kheo, c�c �ng nghĩ thế n�o ? Người ấy khi thấy nữ nh�n kia đứng với một người đ�n �ng kh�c, n�i chuyện, đ�a giỡn v� cười cợt, c� sanh sầu, bi, khổ, ưu n�o, kh�ng ?

"No, lord. Why is that? He is dispassionate toward that woman. As he sees her standing with another man, chatting, joking, & laughing, would sorrow, lamentation, pain, distress, & despair not arise in him"

Bạch Thế T�n kh�ng. V� sao vậy ? Bạch Thế T�n v� rằng, người n�y đối với nữ nh�n kia kh�ng c�n tham luyến. Do vậy, khi thấy nữ nh�n kia đứng với một người đ�n �ng kh�c, n�i chuyện, đ�a giỡn v� cười cợt, người ấy kh�ng sanh sầu bi, khổ, ưu, n�o.

"In the same way, the monk, when not loaded down, does not load himself down with pain, nor does he reject pleasure that accords with the Dhamma, although he is not infatuated with that pleasure. He discerns that 'When I exert a [mental] fabrication against this cause of stress, then from the fabrication of exertion there is dispassion. When I look on with equanimity at that cause of stress, then from the development of equanimity there is dispassion.' So he exerts a mental fabrication against the cause of stress where there comes dispassion from the fabrication of exertion, and develops equanimity with regard to the cause of stress where there comes dispassion from the development of equanimity. Thus the stress where there comes dispassion from the fabrication of exertion is exhausted & the stress where there comes dispassion from the development of equanimity is exhausted.

� Cũng vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, (một người) kh�ng để cho tự ng� chưa bị nhiếp phục, bị đau khổ nhiếp phục v� kh�ng từ bỏ lạc thọ hợp ph�p, v� kh�ng để lạc thọ ấy bị chi phối. Vị ấy biết như sau : "Trong khi ta tinh cần chống lại nguy�n nh�n đau khổ n�y, do chống lại nguy�n nh�n đau khổ, ta kh�ng c� tham dục. Nhưng trong khi ta xả đối với nguy�n nh�n đau khổ n�y, trong khi tu tập xả, ta kh�ng c� tham dục". Khi (vị ấy) tinh cần chống lại nguy�n nh�n đau khổ, do tinh cần chống lại nguy�n nh�n đau khổ, vị ấy kh�ng c� tham dục. Do vậy, ở đ�y, vị ấy tinh cần chống lại (nguy�n nh�n đau khổ). Nhưng trong khi vị ấy xả đối với nguy�n nh�n đau khổ, trong khi tu tập xả, vị ấy kh�ng c� tham dục. Do vậy, ở đ�y, vị ấy tu tập xả. Trong khi vị ấy tinh cần chống lại nguy�n nh�n đau khổ ấy, do tinh cần chống lại nguy�n nh�n, vị ấy kh�ng c� tham dục. Như vậy, sự đau khổ đối với vị ấy được diệt tận. Trong khi vị ấy xả đối với nguy�n nh�n đau khổ ấy, trong khi tu tập xả, vị ấy kh�ng c� tham dục. Như vậy, sự đau khổ đối với vị ấy được diệt tận. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, l� sự tinh tấn c� kết quả, sự tinh cần c� kết quả.

"Furthermore, the monk notices this: 'When I live according to my pleasure, unskillful mental qualities increase in me & skillful qualities decline. When I exert myself with stress & pain, though, unskillful qualities decline in me & skillful qualities increase. Why don't I exert myself with stress & pain?' So he exerts himself with stress & pain, and while he is exerting himself with stress & pain, unskillful qualities decline in him, & skillful qualities increase. Then at a later time he would no longer exert himself with stress & pain. Why is that? Because he has attained the goal for which he was exerting himself with stress & pain. That is why, at a later time, he would no longer exert himself with stress & pain.

Lại nữa, n�y c�c Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo lại suy nghĩ như sau : "Khi ta tr� v�o lạc, bất thiện ph�p tăng trưởng, thiện ph�p giảm thiểu. Nhưng khi ta tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�, c�c bất thiện ph�p giảm thiểu, c�c thiện ph�p tăng trưởng. Vậy ta h�y tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�". Vị ấy tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�. Do tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�, c�c bất thiện ph�p giảm thiểu, c�c thiện ph�p tăng trưởng. Vị ấy sau một thời gian, kh�ng tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�. V� sao vậy ? V� mục đ�ch vị Tỷ-kheo ấy tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng� đ� th�nh tựu. Do vậy, sau một thời gian vị ấy kh�ng tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�.

"Suppose a fletcher were to heat & warm an arrow shaft between two flames, making it straight & pliable. Then at a later time he would no longer heat & warm the shaft between two flames, making it straight & pliable. Why is that? Because he has attained the goal for which he was heating & warming the shaft. That is why at a later time he would no longer heat & warm the shaft between two flames, making it straight & pliable.

V� như, n�y c�c Tỷ-kheo, một người l�m t�n, hơ n�ng v� đốt n�ng th�n t�n giữa hai ngọn lửa, khiến th�n t�n được thẳng v� dễ uốn nắn. Nhưng n�y c�c Tỷ-kheo, khi th�n t�n của người l�m t�n, đ� được hơ n�ng v� đốt n�ng giữa hai ngọn lửa trở th�nh thẳng v� dễ uốn nắn, người ấy sau một thời gian kh�ng c�n hơ n�ng v� đốt n�ng th�n t�n giữa hai ngọn lửa, khiến th�n t�n được thẳng v� dễ uốn nắn. V� sao vậy ? V� mục đ�ch người l�m t�n ấy hơ n�ng v� đốt n�ng th�n t�n giữa hai ngọn lửa, khiến th�n t�n được thẳng v� dễ uốn nắn đ� được th�nh tựu. Do vậy, sau một thời gian, người ấy kh�ng c�n hơ n�ng, đốt n�ng th�n t�n giữa hai ngọn lửa để trở th�nh thẳng v� dễ uốn nắn.

In the same way, the monk notices this: 'When I live according to my pleasure, unskillful mental qualities increase in me & skillful qualities decline. When I exert myself with stress & pain, though, unskillful qualities decline in me & skillful qualities increase. Why don't I exert myself with stress & pain?' So he exerts himself with stress & pain, and while he is exerting himself with stress & pain, unskillful qualities decline in him, & skillful qualities increase. Then at a later time he would no longer exert himself with stress & pain. Why is that? Because he has attained the goal for which he was exerting himself with stress & pain. That is why, at a later time, he would no longer exert himself with stress & pain.

Cũng vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo ấy suy nghĩ như sau : "Khi ta tr� v�o lạc, bất thiện ph�p tăng trưởng, thiện ph�p giảm thiểu. Nhưng khi ta tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�", c�c bất thiện ph�p giảm thiểu, c�c thiện ph�p tăng trưởng. Vậy ta h�y tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�". Vị ấy tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�. Do tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�, c�c bất thiện ph�p giảm thiểu, c�c thiện ph�p tăng trưởng. Vị ấy sau một thời gian, kh�ng tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�. V� sao vậy ? V� mục đ�ch vị Tỷ-kheo ấy tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng� đ� th�nh tựu. Do vậy, sau một thời gian, vị ấy kh�ng tinh cần d�ng đau khổ chống với tự ng�.

"This is how striving is fruitful, how exertion is fruitful.

Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo l� sự tinh cần c� kết quả.

"Furthermore, there is the case where a Tathagata appears in the world, worthy and rightly self-awakened. He teaches the Dhamma admirable in its beginning, admirable in its middle, admirable in its end. He proclaims the holy life both in its particulars and in its essence, entirely perfect, surpassingly pure.

Lại nữa, n�y c�c Tỷ-kheo, ở đ�y, Như Lai sanh ra ở đời, bậc A-la-h�n, Ch�nh Đẳng gi�c, Minh Hạnh T�c, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, V� Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thi�n Nhơn Sư, Phật, Thế T�n. Ng�i thuyết ph�p sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, văn nghĩa đầy đủ. Ng�i giảng dạy phạm hạnh ho�n to�n đầy đủ, trong sạch.

"A householder or householder's son, hearing the Dhamma, gains conviction in the Tathagata and reflects: 'Household life is confining, a dusty path. Life gone forth is the open air. It isn't easy, living at home, to practice the holy life totally perfect, totally pure, a polished shell. What if I, having shaved off my hair & beard and putting on the ochre robe, were to go forth from the household life into homelessness?.

Người gia trưởng, hay con vị gia trưởng, hay một người sanh ở giai cấp (hạ tiện) n�o nghe Ph�p ấy, sau khi nghe Ph�p, người ấy sanh l�ng t�n ngưỡng Như Lai. Khi c� l�ng t�n ngưỡng, vị n�y suy nghĩ: "Đời sống gia đ�nh đầy những triền phược, con đường đầy những bụi đời. Đời sống xuất gia ph�ng kho�ng như hư kh�ng. Thật rất kh� cho một người sống ở gia đ�nh c� thể sống theo phạm hạnh ho�n to�n đầy đủ, ho�n to�n thanh tịnh, trắng bạch như vỏ ốc. Vậy ta n�n cạo bỏ r�u t�c, đắp �o c�-sa, xuất gia, từ bỏ gia đ�nh, sống kh�ng gia đ�nh".

"So after some time he abandons his mass of wealth, large or small; leaves his circle of relatives, large or small; shaves off his hair and beard, puts on the ochre robes, and goes forth from the household life into homelessness.

Một thời gian sau, người ấy từ bỏ t�i sản nhỏ hay từ bỏ t�i sản lớn, từ bỏ b� con quyến thuộc nhỏ hay từ bỏ b� con quyến thuộc lớn, cạo bỏ r�u t�c, đắp �o c�-sa, v� xuất gia, từ bỏ gia đ�nh, sống kh�ng gia đ�nh.

Virtue

Giới

"When he has thus gone forth, endowed with the monks' training & livelihood, then — abandoning the taking of life — he abstains from the taking of life. He dwells with his rod laid down, his knife laid down, scrupulous, merciful, compassionate for the welfare of all living beings.

Khi đ� xuất gia như vậy, vị ấy th�nh tựu học giới v� nếp sống c�c Tỷ-kheo, từ bỏ s�t sanh, tr�nh xa s�t sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết t�m qu�, c� l�ng từ, sống thương x�t tất cả ch�ng sanh v� c�c lo�i hữu t�nh.

"Abandoning the taking of what is not given, he abstains from taking what is not given. He takes only what is given, accepts only what is given, lives not by stealth but by means of a self that has become pure. This, too, is part of his virtue.

Từ bỏ lấy của kh�ng cho, tr�nh xa lấy của kh�ng cho, chỉ lấy những vật đ� cho, chỉ mong những vật đ� cho, tự sống thanh tịnh, kh�ng c� trộm cướp.

"Abandoning uncelibacy, he lives a celibate life, aloof, refraining from the sexual act that is the villager's way.

Từ bỏ kh�ng phạm hạnh, sống theo phạm hạnh, sống tr�nh xa (kh�ng phạm hạnh), từ bỏ d�m dục tục ph�p.

"Abandoning false speech, he abstains from false speech. He speaks the truth, holds to the truth, is firm, reliable, no deceiver of the world.

Từ bỏ n�i l�o, tr�nh xa n�i l�o, n�i những lời ch�n thật, y chỉ tr�n sự thật, chắc chắn, đ�ng tin cậy, kh�ng phản lại đời.

"Abandoning divisive speech he abstains from divisive speech. What he has heard here he does not tell there to break those people apart from these people here. What he has heard there he does not tell here to break these people apart from those people there. Thus reconciling those who have broken apart or cementing those who are united, he loves concord, delights in concord, enjoys concord, speaks things that create concord.

Từ bỏ n�i hai lưỡi, tr�nh xa n�i hai lưỡi, nghe điều g� ở chỗ n�y, kh�ng đến n�i chỗ kia để sanh chia rẽ ở những người n�y, nghe điều g� ở chỗ kia, kh�ng đi n�i với những người n�y để sanh chia rẽ ở những người kia. Vị ấy sống h�a hợp những kẻ ly gi�n, khuyến kh�ch những kẻ h�a hợp, hoan hỷ trong h�a hợp, thoải m�i trong h�a hợp, h�n hoan trong h�a hợp, n�i những lời đưa đến h�a hợp.

"Abandoning abusive speech, he abstains from abusive speech. He speaks words that are soothing to the ear, that are affectionate, that go to the heart, that are polite, appealing and pleasing to people at large.

Vị ấy từ bỏ n�i lời độc �c, tr�nh xa n�i lời độc �c, vị ấy n�i những lời nhẹ nh�ng, thuận tại, dễ thương, th�ng cảm đến t�m, tao nh�, đẹp l�ng nhiều người, vui l�ng nhiều người, vị ấy n�i những lời như vậy.

"Abandoning idle chatter, he abstains from idle chatter. He speaks in season, speaks what is factual, what is in accordance with the goal, the Dhamma, and the Vinaya. He speaks words worth treasuring, seasonable, reasonable, circumscribed, connected with the goal.

Vị ấy từ bỏ n�i ph� phiếm, tr�nh xa n�i lời ph� phiếm, n�i đ�ng thời, n�i những lời ch�n thật, n�i những lời c� � nghĩa, n�i những lời về Ch�nh ph�p, n�i những lời về Luật, n�i những lời đ�ng được g�n giữ, những lời hợp thời, thuận l�, c� mạch lạc, hệ thống, c� �ch lợi.

"He abstains from damaging seed and plant life.

Vị ấy từ bỏ kh�ng l�m hại đến c�c hột giống v� c�c loại c�y cỏ.

"He eats only once a day, refraining from the evening meal and from food at the wrong time of day.

Vị ấy d�ng một ng�y một bữa, kh�ng ăn ban đ�m; từ bỏ ăn phi thời

"He abstains from dancing, singing, instrumental music, and from watching shows.

Vị ấy từ bỏ đi xem m�a, h�t nhạc, c�c cuộc tr�nh diễn

"He abstains from wearing garlands and from beautifying himself with scents and cosmetics.

Vị ấy từ bỏ trang sức bằng v�ng hoa hương liệu, dầu thoa, c�c thời trang, c�c thời sức

"He abstains from high and luxurious beds and seats.

Vị ấy từ bỏ d�ng giường cao v� giường lớn.

"He abstains from accepting gold and money.

Vị ấy từ bỏ d�ng v�ng v� tiền.

"He abstains from accepting uncooked grain... raw meat... women and girls... male and female slaves... goats and sheep... fowl and pigs... elephants, cattle, steeds, and mares... fields and property.

Vị ấy từ bỏ nhận c�c hạt sống; từ bỏ nhận thịt sống, từ bỏ nhận đ�n b�, con g�i; từ bỏ nhận n� tỳ g�i v� trai; từ bỏ nhận cừu v� d�; từ bỏ nhận gi ầm v� heo; từ bỏ nhận voi, b�, ngựa v� ngự �i; từ bỏ nhận ruộng nương v� đất đai.

"He abstains from running messages... from buying and selling... from dealing with false scales, false metals, and false measures... from bribery, deception, and fraud.

Vị ấy từ bỏ nhận người m�i giới hoặc tự m�nh l�m m�i giới; từ bỏ bu�n b�n; từ bỏ c�c sự gian lận bằng c�n, tiền bạc v� đo lường; từ bỏ c�c t� hạnh như hối lộ, gian tr�, lừa đảo

"He abstains from mutilating, executing, imprisoning, highway robbery, plunder, and violence.

Vị ấy từ bỏ l�m thương tổn, s�t hại, c�u th�c, bức đoạt, trộm cắp, cướp ph�.

"He is content with a set of robes to provide for his body and alms food to provide for his hunger. Just as a bird, wherever it goes, flies with its wings as its only burden; so too is he content with a set of robes to provide for his body and alms food to provide for his hunger. Wherever he goes, he takes only his barest necessities along.

Vị ấy bằng l�ng (tri t�c) với tấm y để che th�n, với đồ ăn khất thực để nu�i bụng, đi tại chỗ n�o cũng mang theo (y b�t). V� như con chim bay đến chỗ n�o cũng mang theo hai c�nh; cũng vậy, Tỷ-kheo bằng l�ng với tấm y để che th�n, với đồ ăn khất thực để nu�i bụng, đi tại chỗ n�o cũng mang theo (y b�t).

"Endowed with this noble aggregate of virtue, he is inwardly sensitive to the pleasure of being blameless.

Vị ấy th�nh tựu Th�nh giới uẩn n�y, cảm gi�c lạc thọ thuộc nội t�m, kh�ng lỗi lầm.

Sense Restraint

Hộ tr� c�c căn

-"On seeing a form with the eye, he does not grasp at any theme or details by which — if he were to dwell without restraint over the faculty of the eye — evil, unskillful qualities such as greed or distress might assail him.


-On hearing a sound with the ear...
-On smelling an odor with the nose...
-On tasting a flavor with the tongue...
-On touching a tactile sensation with the body...
-On cognizing an idea with the intellect, he does not grasp at any theme or details by which — if he were to dwell without restraint over the faculty of the intellect — evil, unskillful qualities such as greed or distress might assail him.
Endowed with this noble restraint over the sense faculties, he is inwardly sensitive to the pleasure of being blameless.

-Khi mắt thấy sắc, vị ấy kh�ng nắm giữ tướng chung, kh�ng nắm giữ tướng ri�ng. Những nguy�n nh�n g� khiến con mắt kh�ng được chế ngự, khiến tham �i ưu bi, c�c �c bất thiện ph�p khởi l�n, vị ấy tự chế ngự nguy�n nh�n ấy, hộ tr� con mắt, thực h�nh sự hộ tr� con mắt.
-Khi tai nghe tiếng...
-Khi mũi ngửi hương...
-Khi lưỡi nếm vị...
-Khi th�n cảm x�c...
Khi � nhận thức c�c ph�p, vị ấy kh�ng nắm giữ tướng chung, kh�ng nắm giữ tướng ri�ng. Những nguy�n nh�n g� khiến � căn kh�ng được chế ngự, khiến tham �i ưu bi c�c �c bất thiện ph�p khởi l�n, vị ấy tự chế ngự nguy�n nh�n ấy, hộ tr� � căn, thực h�nh sự hộ tr� � căn.
Vị ấy th�nh tựu Th�nh hộ tr� c�c căn n�y, cảm gi�c lạc thọ thuộc nội t�m, kh�ng vẩn đục.

Mindfulness & Alertness

Ch�nh niệm & Tỉnh gi�c

"When going forward and returning, he acts with alertness. When looking toward and looking away... when bending and extending his limbs... when carrying his outer cloak, his upper robe, and his bowl... when eating, drinking, chewing, and tasting... when urinating and defecating... when walking, standing, sitting, falling asleep, waking up, talking, and remaining silent, he acts with alertness.

Vị ấy khi đi tới, khi đi lui đều tỉnh gi�c, khi nh�n thẳng, khi nh�n quanh đều tỉnh gi�c, khi co tay, khi duỗi tay đều tỉnh gi�c, khi mang y k�p, y b�t đều tỉnh gi�c, khi ăn, uống, nhai, nuốt, đều tỉnh gi�c, khi đi đại tiện, tiểu tiện đều tỉnh gi�c, khi đi, đứng, ngồi nằm, thức, n�i, y�n lặng đều tỉnh gi�c.

Abandoning the Hindrances

Đoạn trừ năm triền c�i

"Endowed with this noble aggregate of virtue, this noble restraint over the sense faculties, this noble mindfulness & alertness, he seeks out a secluded dwelling: a wilderness, the shade of a tree, a mountain, a glen, a hillside cave, a charnel ground, a forest grove, the open air, a heap of straw. After his meal, returning from his alms round, he sits down, crosses his legs, holds his body erect, and brings mindfulness to the fore.

Vị ấy th�nh tựu Th�nh giới uẩn n�y, th�nh tựu Th�nh hộ tr� c�c căn n�y, v� th�nh tựu Th�nh ch�nh niệm tỉnh gi�c n�y, lựa một chỗ thanh vắng, tịch mịch như rừng, gốc c�y, khe n�i, hang đ�, b�i tha ma, l�m c�y, ngo�i trời, đống rơm. Sau khi đi khất thực về v� ăn xong, vị ấy ngồi kiết gi�, lưng thẳng tại chỗ n�i tr�n, v� an tr� ch�nh niệm trước mặt.

"Abandoning covetousness with regard to the world, he dwells with an awareness devoid of covetousness. He cleanses his mind of covetousness. Abandoning ill will and anger, he dwells with an awareness devoid of ill will, sympathetic with the welfare of all living beings. He cleanses his mind of ill will and anger. Abandoning sloth and drowsiness, he dwells with an awareness devoid of sloth and drowsiness, mindful, alert, percipient of light. He cleanses his mind of sloth and drowsiness. Abandoning restlessness and anxiety, he dwells undisturbed, his mind inwardly stilled. He cleanses his mind of restlessness and anxiety. Abandoning uncertainty, he dwells having crossed over uncertainty, with no perplexity with regard to skillful mental qualities. He cleanses his mind of uncertainty.

Vị ấy từ bỏ tham �i ở đời, sống với t�m tho�t ly tham �i, gột rửa t�m hết tham �i, từ bỏ s�n hận, vị ấy sống với t�m kh�ng s�n hận, l�ng từ mẫn thương x�t tất cả ch�ng hữu t�nh, gột rửa t�m hết s�n hận, từ bỏ h�n trầm thụy mi�n, vị ấy sống tho�t ly h�n trầm thụy mi�n, với t�m tưởng hướng về �nh s�ng, ch�nh niệm tỉnh gi�c, gột rửa t�m hết h�n trầm thụy mi�n, từ bỏ trạo cử hối qu�, vị ấy sống kh�ng trạo cử, nội t�m trầm lặng, gột rửa t�m hết trạo cử, hối qu�, từ bỏ nghi ngờ, vị ấy sống tho�t khỏi nghi ngờ, kh�ng ph�n v�n lưỡng lự, gột rửa t�m hết nghi ngờ đối với thiện ph�p.

The Four Jhanas

Bốn tầng Thiền

"Having abandoned these five hindrances — imperfections of awareness that weaken discernment — then, quite withdrawn from sensual pleasures, withdrawn from unskillful mental qualities, he enters and remains in the first jhana: rapture and pleasure born from withdrawal, accompanied by directed thought and evaluation. This, too, is how striving is fruitful, how exertion is fruitful.

Vị ấy từ bỏ năm triền c�i l�m cho t�m � uế, l�m cho tr� tuệ muội lược ly dục, ly ph�p �c bất thiện, chứng v� tr� Thiền thứ nhất, một trạng th�i hỷ lạc do ly dục sanh, c� tầm c� tứ. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo l� sự tinh tấn c� kết quả, l� sự tinh cần c� kết quả.

"Then, with the stilling of directed thought and evaluation, he enters and remains in the second jhana: rapture and pleasure born of composure, one-pointedness of awareness free from directed thought and evaluation — internal assurance. This, too, is how striving is fruitful, how exertion is fruitful.

Vị ấy diệt tầm v� tứ, chứng v� tr� Thiền thứ hai, một trạng th�i hỷ lạc, do định sanh, kh�ng tầm kh�ng tứ, nội tỉnh nhất t�m. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, l� sự tinh tấn c� kết quả, l� sự tinh cần c� kết quả.

"Then, with the fading of rapture, he remains in equanimity, mindful and alert, and physically sensitive of pleasure. He enters and remains in the third jhana, of which the noble ones declare, 'Equanimous and mindful, he has a pleasurable abiding.' This, too, is how striving is fruitful, how exertion is fruitful.

Vị ấy ly hỷ tr� xả, ch�nh niệm tỉnh gi�c, th�n cảm sự lạc thọ m� c�c bậc Th�nh gọi l� xả niệm lạc tr�, chứng v� tr� Thiền thứ ba. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, l� sự tinh tấn c� kết quả, l� sự tinh cần c� kết quả.

"Then, with the abandoning of pleasure and pain — as with the earlier disappearance of elation and distress — he enters and remains in the fourth jhana: purity of equanimity and mindfulness, neither-pleasure-nor-pain. This, too, is how striving is fruitful, how exertion is fruitful.

Vị ấy xả lạc, xả khổ, diệt hỷ ưu đ� cảm thọ trước, chứng v� tr� Thiền thứ tư, kh�ng khổ kh�ng lạc, xả niệm thanh tịnh. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, l� sự tinh tấn c� kết quả, l� sự tinh cần c� kết quả.

The Three Knowledges

Tam minh

"With his mind thus concentrated, purified, and bright, unblemished, free from defects, pliant, malleable, steady, and attained to imperturbability, he directs and inclines it to knowledge of the recollection of past lives.2 He recollects his manifold past lives, i.e., one birth, two births, three births, four, five, ten, twenty, thirty, forty, fifty, one hundred, one thousand, one hundred thousand, many aeons of cosmic contraction, many aeons of cosmic expansion, many aeons of cosmic contraction and expansion, [recollecting], 'There I had such a name, belonged to such a clan, had such an appearance. Such was my food, such my experience of pleasure and pain, such the end of my life. Passing away from that state, I re-arose there. There too I had such a name, belonged to such a clan, had such an appearance. Such was my food, such my experience of pleasure and pain, such the end of my life. Passing away from that state, I re-arose here.' Thus he recollects his manifold past lives in their modes and details. This, too, is how striving is fruitful, how exertion is fruitful.

Với t�m định tĩnh, thuần tịnh, kh�ng cấu nhiễm, kh�ng phiền n�o, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, b�nh thản như vậy, vị ấy dẫn t�m, hướng t�m đến T�c mạng minh. Vị ấy nhớ đến c�c đời sống qu� khứ, như một đời, hai đời, ba đời, bốn đời, năm đời, mười đời, hai mươi đời, ba mươi đời, bốn mươi đời, năm mươi đời, một trăm đời, hai trăm đời, một ng�n đời, nhiều hoại kiếp, nhiều th�nh kiếp, nhiều hoại v� th�nh kiếp. Vị ấy nhớ rằng: "Tại chỗ kia, ta c� t�n như thế n�y, d�ng họ như thế n�y, giai cấp như thế n�y, thọ khổ lạc như thế n�y, tuổi thọ đến mức như thế n�y. Sau khi chết tại chỗ kia, ta được sanh ra tại chỗ nọ. Tại chỗ ấy, ta c� t�n như thế n�y, d�ng họ như thế n�y, giai cấp như thế n�y, thọ khổ lạc như thế n�y, tuổi thọ đến mức như thế n�y. Sau khi chết tại chỗ nọ, ta được sanh ra ở đ�y". Như vậy, vị ấy nhớ đến nhiều đời sống qu� khứ c�ng với c�c n�t đại cương v� c�c chi tiết. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, l� sự tinh tấn c� kết quả, l� sự tinh tấn c� kết quả, l� sự tinh cần c� kết quả.

"With his mind thus concentrated, purified, and bright, unblemished, free from defects, pliant, malleable, steady, and attained to imperturbability, he directs and inclines it to knowledge of the passing away and re-appearance of beings. He sees — by means of the divine eye, purified and surpassing the human — beings passing away and re-appearing, and he discerns how they are inferior and superior, beautiful and ugly, fortunate and unfortunate in accordance with their kamma: 'These beings — who were endowed with bad conduct of body, speech, and mind, who reviled the noble ones, held wrong views and undertook actions under the influence of wrong views — with the break-up of the body, after death, have re-appeared in the plane of deprivation, the bad destination, the lower realms, in hell. But these beings — who were endowed with good conduct of body, speech, and mind, who did not revile the noble ones, who held right views and undertook actions under the influence of right views — with the break-up of the body, after death, have re-appeared in the good destinations, in the heavenly world.' Thus — by means of the divine eye, purified and surpassing the human — he sees beings passing away and re-appearing, and he discerns how they are inferior and superior, beautiful and ugly, fortunate and unfortunate in accordance with their kamma. This, too, is how striving is fruitful, how exertion is fruitful.

Với t�m định tĩnh, thuần tịnh, kh�ng cấu nhiễm, kh�ng phiền n�o, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, b�nh thản như vậy, vị ấy dẫn t�m, hướng t�m đến tr� tuệ về sanh tử của ch�ng sanh. Vị ấy với thi�n nh�n thuần tịnh, si�u nh�n, thấy sự sống v� chết của ch�ng sanh. Vị ấy biết r� rằng, ch�ng sanh, người hạ liệt kẻ cao sang, người đẹp đẽ kẻ th� xấu, người may mắn kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của họ. Những ch�ng sanh l�m những �c hạnh về th�n, lời v� �, phỉ b�ng c�c bậc Th�nh, theo t� kiến, tạo c�c nghiệp theo t� kiến. Những người n�y sau khi th�n hoại mạng chung, phải sanh v�o c�i dữ, �c th�, đọa xứ, địa ngục. C�n ch�ng sanh n�o l�m những thiện hạnh về th�n, lời v� �, kh�ng phỉ b�ng c�c bậc Th�nh, theo ch�nh kiến, tạo c�c nghiệp theo ch�nh kiến, những người n�y, sau khi th�n hoại mạng chung, được sanh l�n c�c thiện th�, c�i Trời, tr�n đời n�y. Như vậy, vị ấy với thi�n nh�n thuần tịnh, si�u nh�n, thấy sự sống chết của ch�ng sanh. Vị ấy biết r� rằng ch�ng sanh, người hạ liệt kẻ cao sang, người đẹp đẽ kẻ th� xấu, người may mắn kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của họ. Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, l� sự tinh tấn c� kết quả, l� sự tinh cần c� kết quả.

"With his mind thus concentrated, purified, and bright, unblemished, free from defects, pliant, malleable, steady, and attained to imperturbability, the monk directs and inclines it to the knowledge of the ending of the mental fermentations. He discerns, as it is actually present, that .
-This is stress... .
-This is the origination of stress....
-This is the cessation of stress....
-This is the way leading to the cessation of stress... .

-These are mental fermentations... .
-This is the origination of fermentations... .
-This is the cessation of fermentations... .
-This is the way leading to the cessation of fermentations.'

Với t�m định tĩnh, thuần tịnh, kh�ng cấu nhiễm, kh�ng phiền n�o, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, b�nh thản như vậy, vị ấy dẫn t�m, hướng t�m đến Lậu tận tr�.

-Vị ấy biết như thật: "Đ�y l� Khổ", .
-Biết như thật: "Đ�y l� Nguy�n nh�n của khổ", .
-Biết như thật: "Đ�y l� sự Khổ diệt",.
-Biết như thật: "Đ�y l� Con đường đưa đến khổ diệt", .
-Biết như thật: "Đ�y l� những lậu hoặc", .
-Biết như thật: "Đ�y l� nguy�n nh�n của lậu hoặc", .
-Biết như thật: "Đ�y l� c�c lậu hoặc diệt", .
-Biết như thật: "Đ�y l� con đường đưa đến c�c lậu hoặc diệt". Như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo l� sự tinh tấn c� kết quả, l� sự tinh cần c� kết quả.

"Such is the teaching of the Tathagata. And, such being the teaching of the Tathagata, ten legitimate deductions can be drawn that give grounds for praising him.

N�y c�c Tỷ-kheo, Như Lai n�i như vậy. N�y c�c Tỷ-kheo, mười thuyết t�y thuyết hợp ph�p của Như Lai đ� n�i như vậy đưa đến sự t�n th�n.

(1) "If beings experience pleasure & pain based on what was done in the past, then obviously the Tathagata has done good things in the past, which is why he now feels such pleasure free from fermentation.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n c�c việc đ� l�m trong qu� khứ thọ l�nh lạc khổ, thời n�y c�c Tỷ-kheo, Như Lai thật sự đ� l�m những thiện hạnh trong thời qu� khứ n�n nay mới thọ l�nh v� lậu lạc thọ như vậy.

(2) "If beings experience pleasure & pain based on the creative act of a supreme god, then obviously the Tathagata has been created by an excellent supreme god, which is why he now feels such pleasure free from fermentation.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n một vị Tạo h�a tạo ra, thọ l�nh lạc khổ, thời n�y c�c Tỷ-kheo, Như Lai thật sự được tạo ra bởi một vị Tạo h�a hiền thiện, n�n nay mới thọ l�nh v� lậu lạc thọ như vậy.

(3) "If beings experience pleasure & pain based on sheer luck, then obviously the Tathagata has admirable luck, which is why he now feels such pleasure free from fermentation.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n kết hợp c�c điều kiện, thọ l�nh lạc khổ, thời n�y c�c Tỷ-kheo, Như Lai thật sự được thiện kết hợp, n�n nay mới thọ l�nh v� lậu lạc thọ như vậy.

(4) "If beings experience pleasure & pain based on birth, then obviously the Tathagata has had an admirable birth, which is why he now feels such pleasure free from fermentation.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n sanh loại, thọ l�nh lạc khổ, thời n�y c�c Tỷ-kheo Như Lai thật sự được thiện sanh loại, n�n nay thọ l�nh v� lậu lạc thọ như vậy.

(5) "If beings experience pleasure & pain based efforts in the here-&-now, then obviously the Tathagata has admirable efforts in the here-&-now, which is why he now feels such pleasure free from fermentation.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n tinh tấn hiện tại thọ l�nh lạc khổ, thời n�y c�c Tỷ-kheo, Như Lai thật sư đ� tạo thiện tinh tấn hiện tại, v� rằng nay thọ l�nh v� lậu lạc thọ như vậy.

(6) "If beings experience pleasure & pain based on what was done in the past, the Tathagata deserves praise. Even if not, he still deserves praise.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n h�nh động qu� khứ thọ l�nh lạc khổ, Như Lai đ�ng được t�n th�n. Nếu c�c hữu t�nh kh�ng do nh�n h�nh động qu� khứ thọ l�nh lạc khổ, Như Lai đ�ng được t�n th�n.

(7) "If beings experience pleasure & pain based on the creative act of a supreme god Tathagata deserves praise. Even if not, he still deserves praise.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n được một vị Tạo h�a tạo ra, thọ l�nh lạc khổ, Như Lai đ�ng được t�n th�n. Nếu c�c hữu t�nh kh�ng do nh�n được một vị Tạo h�a tạo ra, thọ l�nh lạc khổ, Như Lai đ�ng được t�n th�n.

(8) "If beings experience pleasure & pain based on sheer luck, the Tathagata deserves praise. Even if not, he still deserves praise.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n kết hợp c�c điều kiện thọ l�nh lạc khổ, Như Lai đ�ng được t�n th�n. Nếu c�c hữu t�nh kh�ng do nh�n c�c điều kiện kết hợp thọ l�nh lạc, khổ. Như Lai đ�ng được t�n th�n.

(9) "If beings experience pleasure & pain based on birth, Tathagata deserves praise. Even if not, he still deserves praise.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n sanh loại thọ l�nh lạc khổ, Như Lai đ�ng được t�n th�n. Nếu c�c hữu t�nh, kh�ng do nh�n sanh loại thọ l�nh lạc khổ, Như Lai đ�ng được t�n th�n.

(10) "If beings experience pleasure & pain based efforts in the here-&-now, the Tathagata deserves praise. Even if not, he still deserves praise.

N�y c�c Tỷ-kheo, nếu c�c hữu t�nh do nh�n tinh cần hiện tại thọ l�nh lạc khổ, Như Lai đ�ng được t�n th�n. Nếu c�c hữu t�nh kh�ng do nh�n tinh cần hiện tại thọ l�nh lạc khổ, Như Lai đ�ng được t�n th�n.

"Such is the teaching of the Tathagata. And, such being the teaching of the Tathagata, these ten legitimate deductions can be drawn that give grounds for praising him."

N�y c�c Tỷ-kheo, Như Lai n�i như vậy. N�y c�c Tỷ-kheo, mười thuyết t�y thuyết hợp ph�p n�y Như Lai đ� n�i như vậy đưa đến sự t�n th�n.

That is what the Blessed One said. Gratified, the monks delighted in the Blessed One's words.

Thế T�n thuyết giảng như vậy, c�c Tỷ-kheo hoan hỷ t�n thọ lời Thế T�n dạy.

Notes

| | trở về đầu trang | Home page |